Meting luchtkwaliteit 2023

Gedurende een groot aantal jaren verricht de GGD Amsterdam, afdeling Luchtkwaliteit, luchtmetingen op diverse plaatsen in de gemeente. Ook in 2023 heeft de GGD Amsterdam luchtmetingen uitgevoerd op diverse plaatsen in de gemeente. Daarbij ging het om stikstofdioxide (NO2). Dit vormt samen met fijnstof een belangrijke graadmeter voor de luchtkwaliteit en legt een directe relatie met de uitstoot van uitlaatgassen.

Er is gemeten nabij snelwegen, langs drukke lokale wegen en op achtergrondlocaties (weinig/geen invloed verkeer). Door de verschillende meetplekken ontstaat een goed beeld van de luchtkwaliteit in de hele gemeente. Zowel in Ouderkerk aan de Amstel als in Duivendrecht bleven de gemeten concentraties stikstofdioxide (NO₂) ver beneden de nu geldende wettelijke grenswaarde. 

Palmesbuisjes

Alweer enige jaren verzorgt de GGD Amsterdam luchtmetingen in onze gemeente. Dat gebeurt met een relatief eenvoudige en goedkope methode, namelijk met behulp van een Palmesbuisje. Dat is een glazen buisje van ongeveer 7 cm lang dat aan een lichtmast of paal van een verkeersbord hangt. In het buisje zit een gaasje met een chemische stof die NO₂ kan binden. Door het buisje enkele weken buiten op te hangen, verzamelt de vervuilende stof zich in de chemische stof. Het gaasje wordt iedere vier weken vervangen en geanalyseerd in een laboratorium. Stikstofdioxide (NO₂) is samen met fijnstof een belangrijk indicator voor de luchtkwaliteit en legt een directe relatie met verkeersemissies. 

GGD Meetnet

De keuze voor de GGD Amsterdam is belangrijk vanwege de specifieke expertise op het gebied van gezondheid maar ook luchtmetingen. De GGD beheert namelijk een groot meetnet. Niet alleen met Palmesbuisjes (o.a. in Amsterdam, Amstelveen, Diemen, Haarlem en Ouder-Amstel) maar ook met vaste meetstations die real time meten. Dat gebeurt met geijkte meetapparatuur. De meetresultaten van die meetstations worden vergeleken met die in Ouder-Amstel. Zo worden als het ware onze metingen (met een simpelere methodiek) gekalibreerd en wordt de validatie van onze meetresultaten gewaarborgd. De GGD Amsterdam is daarnaast ook onze onafhankelijke adviseur bij gezondheidsvragen vanuit de inwoners en gemeente. 

Meetresultaten

In Ouderkerk aan de Amstel is een jaargemiddelde NO₂ concentratie gemeten van afgerond 15 µg/m3. Voor Duivendrecht was dat afgerond 17 µg/m3.  Zowel in Ouderkerk aan de Amstel als in Duivendrecht bleven de gemeten NO₂ concentraties in 2023 (ver) beneden de nu geldende grenswaarde van 40 µg/m3. 
De World Health Organization (WHO) gebruikt sinds 2021 nieuwe advieswaarden. Die is voor NO₂ bijgesteld naar 10 µg/m3 (was 40 µg/m3). Momenteel werkt de Europese Commissie aan voorstellen tot aanscherping van de normen voor luchtkwaliteit. Dit zal op termijn gevolgen hebben voor onze nationale wetgeving op het gebied van luchtkwaliteit en gezondheid.

Vergelijking meetdata

Tegelijk met de metingen in Ouder-Amstel heeft de GGD ook in Amsterdam luchtmetingen verricht met Palmesbuisjes en beheert men het vaste meetnet, onder ander voor het RIVM en de provincie. Ter vergelijking staan hieronder de meetgegevens uit Amsterdam (jaargemiddelden) weergegeven.

 
Afbeelding: Stikstofdioxideconcentraties (jaargemiddelden) in µg/m3 vergeleken met Amsterdam. 

Trend

Binnen het grondgebied van Ouder-Amstel bevinden zich allerlei snelwegen en (provinciale) wegen met veel verkeer. Daarnaast vinden er de nodige ruimtelijke ontwikkelingen plaats. Het is daarom belangrijk de lokale luchtkwaliteit te monitoren. Door een heel kalenderjaar te meten worden ook de meteo-effecten meegenomen. Omdat ook gedurende een reeks van jaren gemeten is, kunnen ontwikkelingen en trends gevolgd worden. Deze zijn hieronder per kern weergegeven.

Afbeelding: Trend jaargemiddelde NO₂ concentratie in de afgelopen 10 jaar - Ouderkerk aan de Amstel.

Afbeelding: Trend jaargemiddelde NO₂ concentratie in de afgelopen 10 jaar - Duivendrecht.

Meteorologie

2023 was een warm en extreem nat jaar ten opzichte van 2022 en het langjarig gemiddelde. Daarnaast was de windsnelheid hoger (meer verversing) en was er meer wind uit het westen (schoon) en minder uit het oosten (vuil). Op grond daarvan kunnen lagere concentraties worden verwacht. Zie verder de onderstaande tabel.

 
Afbeelding: Tabel vergelijking meteo 2023 - 2022 - langjarig gemiddelde.

Kaart meetlocaties 

Hieronder staan alle meetlocaties aangegeven. De kleuren houden verband met de plek van de meting (snelweg, lokaal verkeer of achtergrond)

Afbeelding: Kaart meetlocaties 2023.