Klimaatadaptatie: wat kunt u zelf doen?

Door klimaatverandering krijgen we steeds meer te maken met hitte, droogte en wateroverlast. We hebben het allemaal gezien in de zomer van 2022: het was de warmste en droogste zomer ooit. En het voorjaar van 2023 is nauwelijks begonnen of in Spanje werden in maart hitterecords gebroken met temperaturen boven de 30 graden. Misschien leuk voor zonaanbidders, maar voor de natuur en de landbouw is het een alarmerend begin van een warme seizoen. Het weer verandert. Hoewel we er alles aan doen om de aarde niet verder te laten opwarmen, moeten we onze gemeente ook zo inrichten dat we de gevolgen van klimaatverandering op kunnen vangen. Dat heet klimaatadaptatie.

We zorgen ervoor dat nieuwe ontwikkelingen in de openbare ruimte de klimaatverandering helpen te beperken. Niet alleen met technische oplossingen, zoals betere riolering, maar vooral met ‘groene’ oplossingen, zoals het planten van meer bomen en het vervangen van verharding door groen. We werken samen met ontwikkelaars en woningcorporaties, maar we willen ook de inwoners van onze gemeente informeren en inspireren hoe we samen Ouder-Amstel klimaatbestendig kunnen maken. Zo zijn er veel slimme oplossingen om hitte te verminderen en regenwater op te vangen. 

Dit kunt u zelf doen

Vervang tegels voor groen 

Er zijn genoegen redenen om de tegels in uw tuin te vervangen door groen, het hele jaar door. Een groene tuin is ook fijner om naar te kijken. Maar ook zijn er steeds vaker stevige regenbuien waarbij, als u dan alleen maar tegels in de tuin hebt, het water niet weg kan lopen. Soms raakt het riool dan overbelast, of loopt het water de woning in. Wateroverlast is dus een groot probleem, maar dat is nog niet alles. Ook de invloed van de zon wordt groter. Tegels nemen de hitte van de zon op waardoor het in en om uw woning nóg warmer wordt. De temperatuur van terrastegels kunnen op hete dagen makkelijk oplopen tot 50°C. Hoe donkerder de tegel, hoe warmer. Dat kan hittestress geven. Minder tegels helpen ook de natuur en biodiversiteit. Zo zal de grond dus meer als spons gebruikt kunnen worden. Het water loopt zo ook makkelijker de grond in en voedt de planten. De (bodem)dieren komen vanzelf weer terug en op warme dagen werkt al dat groen verkoelend. 

Leg een groen dak aan 

Een groen dak is een verzameling van plantjes boven op de bestaande daklaag - plat of hellend - van een woning of uitbouw. Bij regen vangt al dat groen een deel van het water op en door een afvoervertraging stroomt de neerslag na een bui veel langzamer naar het riool. Zo verkleint u de kans op vervelende waterschades aan uw huis. Groene daken zijn niet alleen fijn om naar te kijken, ze bieden ook nog eens ongelofelijk veel voordelen. Zo vergroten groene daken het gevoel van ruimte, dempen omgevingsgeluid en zorgen voor een bijdrage aan biodiversiteit. Ook helpt een groen dak bij diverse problemen als gevolg van de klimaatverandering, zoals regenwaterafvoer en hittestress. Op zomerse dagen kan de binnentemperatuur onder een groen dak 3° C tot 5 °C koeler zijn. De oppervlaktetemperatuur van groene daken is op een zonnige dag in de zomer zo’n 27 °C in tegenstelling tot een bitumen dak van 70°C! Dat zorgt ervoor dat ’s avonds, als het hitte-eiland effect optreedt, de omgevingstemperatuur boven een groen dak aanzienlijk lage is dan onder een bitumen dak. Een groen dak maakt niet alleen uw huis en omgeving mooier en prettiger om te verblijven. Een oase van groen trekt ook bijen en vlinders aan. Zo geeft u de biodiversiteit in uw buurt ook een impuls.

Plant een boom

De maatregel der maatregelen om hitte tegen te gaan is het planten van meer bomen. Een boom werkt verkoelend door het geven van schaduw en vanwege verdamping. Eén boom werkt zelfs net zo verkoelend als tien airco’s! Zowel de omgevingstemperatuur als de gevoelstemperatuur is onder een boom lager dan in de volle zon. Dit scheelt zelfs tussen de 10°C en 15°C. Als u een boom rondom uw huis heeft zorgt de schaduwwerking er ook voor dat muren, daken en tegels minder opwarmen. Als u niet veel ruimte in uw tuin heeft voor een grote boom, dan kunt u ook kiezen voor een kleiner exemplaar, zoals een krentenboom of een dak plataan. Let er alleen wel op dat de boom niet te hoog wordt om schaduw op uw zonnepanelen tegen te gaan.

Maak een geveltuin

Door bij een gevel een rij tegels weg te halen en een tuintje aan te leggen, kan het van de gevel afstromende regenwater in de grond infiltreren. Meer groen zorgt er niet alleen voor dat we beter bestand zijn tegen klimaatveranderingen, maar is ook goed voor insecten en vogels. Ook zorgen geveltuinen voor een groener straatbeeld. Bent u geïnteresseerd in het aanleggen van een geveltuintje? Meer informatie vindt u op Geveltuintjes.

Ga voor een groen balkon

Ook als u een balkon heeft zijn er mogelijkheden voor vergroening met het positieve effect van verkoeling. U kunt hiermee uzelf én uw buren een enorm plezier doet met een balkon vol bloemen. Of u kunt uw eigen (mini) groenten en kruiden op uw balkon kweken! In beide gevallen is dat ook  goed voor de biodiversiteit.

Vergroen de gevel

Gevelbeplanting zorgt tijdens warme dagen voor verkoeling. Dit komt door de verdamping vanaf de bladeren en omdat de warmte van de zon de muren minder kan opwarmen door de schaduw van de planten. Ook zorgt wintergroene gevelbeplanting in de winter voor een isolerende luchtlaag tussen de beplanting en de gevel. Natuurlijke isolatie dus, die zorgt dat er minder warmteverlies van binnen naar buiten is. Het is niet voor niets dat klimplanten zoals blauwe regen, wilde wingerd en klimop al eeuwen worden gebruikt om gevels te verfraaien. Een groene gevel werkt niet alleen verkoelend, ze zien er ook mooi uit en bieden een leefomgeving voor allerlei dieren. Een voordeel van gevelbeplanting is dat het weinig ruimte inneemt. Een paar tegels eruit, plant erin en u bent klaar!

Plaats een regenton

Door regenwater op te vangen hoeft u geen kostbaar drinkwater te gebruiken om de tuin water te geven. Het regenwater gaat van het dak via de regenpijp door een filter om bladeren uit het water te filteren en wordt opgeslagen in een tank of ton.  In regenwater zit ook minder kalk dan in kraanwater, wat beter is voor de planten. Met regenwater kunt u dus ook streeploos uw ramen wassen! Het is het beste om ’s ochtends of in de vroege avond de planten water te geven. Als het overdag warm is, verdampt het water snel, waardoor er veel water verloren gaat. Geef de planten vooral bij de wortels water. Zo zakt het goed de grond in en verdampt er minder. 

Lees wat u nog meer kunt doen om klimaatverandering te beperken op bijvoorbeeld rainproof.nl en steenbreek.nl.