Circulair: Leven zonder afval

De term circulair hoor je steeds vaker. Bijvoorbeeld als het gaat over de circulaire economie, circulair bouwen, kringlooplandbouw of duurzaam leven. Maar wat wordt er nu eigenlijk bedoeld met circulair en waarom is het zo belangrijk?

Het woord 'circulair' zegt eigenlijk al waar het om draait: een cirkel die nooit stopt. Die cirkel of kringloop gaat meestal over het gebruik en hergebruik van grondstoffen. Het idee erachter is dat oud altijd weer nieuw wordt. Een situatie waarin we zo efficiënt omgaan met grondstoffen dat er zo min mogelijk afval ontstaat dat gestort of verbrand moet worden 

Op dit moment is onze economie grotendeels een lineaire economie waarin we onnodig veel nieuwe spullen maken en kopen. In deze economie heb je steeds opnieuw grondstoffen nodig en is er veel afval. Een volledig circulaire economie of wereld zonder afval is nu nog een ideaal voor de toekomst. Dat komt omdat er nog veel moet gebeuren om alle materialen en grondstoffen herbruikbaar te maken. Kijk wat je kunt doen om zo min mogelijk afval te veroorzaken. 

 
Afbeelding: verdeling van klimaatimpact op basis van een gemiddeld huishouden (2.2 personen): Gereedschap: 2%, Huisdieren: 7%, Huishoudelijke spullen: 16%, ICT: 15%, Inrichting: 13%, Kleding: 25%, Persoonlijk welzijn: 11%, Recreatiespullen: 11%

Per persoon produceren we in Nederland ongeveer 490 kilo afval per jaar. Dat kan kilo’s minder als u bedenkt dat er in de circulaire toekomst geen afval is. Minder afval is nog beter voor het milieu dan afval recyclen. Het bespaart grondstoffen, energie en dus het klimaat.

Wie, wat en hoe 

Wat is een circulaire economie?

In een circulaire economie gaat iedereen zo efficiënt mogelijk om met grondstoffen. Daardoor zijn er weinig nieuwe materialen nodig en is er bijna geen afval. De grondstoffen die wél nodig zijn, zijn hernieuwbaar. Circulair draait dus om een rondgaande kringloop van materialen. En daar hoort circulair gedrag bij zoals; zo min mogelijk nieuw kopen, zo lang mogelijk met dingen doen, repareren wat kapot is, producten delen en na gebruik de grondstoffen niet verloren te laten gaan door ze goed weg te gooien.

Hoe kun je circulair leven?

U kunt op veel manieren circulaire leven. Zo kunt u consuminderen door alleen de spullen te kopen die u echt nodig hebt, spullen (waar dat kan) te delen, lenen of te huren. En door te kiezen voor producten die lokaal en duurzaam geproduceerd zijn. U kunt de gebruiksduur van producten verlengen door producten tweedehands te (ver)kopen, te repareren of op te knappen en u kunt het verlies van grondstoffen voorkomen door de producten goed weg te gooien of een tweede leven te geven.

Wat zijn de voordelen van circulair? 

Circulair is duurzaam omdat er minder spullen en goederen en dus minder energie en grondstoffen nodig zijn. Voor Nederland betekent een circulaire economie dat de uitstoot van broeikasgassen daalt, milieuvervuiling afneemt, en het beter is voor de biodiversiteit. Ook maakt het Nederland minder afhankelijk van grondstoffen uit andere landen. 

Hoe circulair zijn we in Nederland?

De Nederlandse overheid wil dat de economie uiterlijk in 2050 volledig circulair is. Voordat het zover is, moet er nog veel werk worden verzet: het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) stelde in 2023 dat de transitie naar een circulaire economie zich op dit moment nog in de beginfase bevindt en dat het gebruik van grondstoffen nog niet structureel afneemt. 

Is circulair hetzelfde als duurzaam?

In een duurzame wereld zijn mens, milieu en economie met elkaar in evenwicht, zodat we de aarde niet uitputten. Duurzaamheid is een overkoepelend begrip voor alle ontwikkelingen die tegemoetkomen aan de levensbehoeften van de huidige generatie, zonder die van de toekomstige generaties tekort te doen. De circulaire economie draagt bij aan dit doel. In een circulaire economie belasten we de aarde minder. Een circulaire economie gaat klimaatverandering tegen, draagt bij aan een schoner milieu, voorkomt verlies van biodiversiteit en zorgt dat grondstoffen beschikbaar blijven. Circulair leven is dus een manier om duurzaam te leven.